”ኣድልዎ” እንታይ ማለት’ዩ?
(Vad är diskriminering?)
ኣድልዎ ማለት፡ ካብ ካልእ ሰብ ብዝተፈለ፥ ንዓኻ ዝሓመቐ ኣተሓሕዛ ክግበረልካ ከሎ እዩ። ኣብ ሃገር ሽወደን፡ ኣድልዎ ንኸይፍጸም ዚኽልክል ”ሕጊ-ኣድልዎ” ዝበሃል ኣሎ። ይኹንእምበር፡ ኩሉ ዘይፍትሓዊ ኣተሓሕዛ፡ ኣብ ቅድሚ ሕጊ ከም ኣድልዎ ዚቝጸር ድማ ኣይኰነን።
- 1. እቲ ጉዳይ፡ ንናይ ሓደ ሰብ "ኣድልዎ" ወይ "ግህሰተ-ክብሪ" ዚምልከት ፍጻሜ ክኸውን ይግባእ።
- 2. እቲ "ኣድልዎ" ወይ እቲ "ግህሰተ-ክብሪ"፥ ምስ ሓደ ወይ ምስ ብዙሓት ካብቶም ሸውዓተ "መሰረታት ኣድልዎ" (ንኣብነት ጾታ ወይ ዕድመ) ዝተተሓሓዘ ክኸውን ይግባእ።
- 3. እቲ ፍጻሜ፡ ምስ ሓደ ካብቶም ኣብ ሕጊ እቱዋት ዘሎዉ ሽዱሽተ ኣገባብ ትግባረ-ኣድልዎታት ዚምልከት ክኸውን ይግባእ
- 4. እቲ ፍጻሜ'ቲ፡ ኣብ ሓደ ካብቶም ሕጊ ዚምልከቶም ማሕበራዊ-ከባቢታት ዝተፈጸመ ክኸውን ይግባእ
- እቲ ሕጊ ኣድልዎ ኣብ ኵሉ ቦታታት ኣይሰርሕን እዩ
- ኣብ'ቶም ኣብ ዕረፍቲ-ወላድነት ዘሎዉ ኣድልዎ ክትፍጽም ክልኩል'ዩ
ብቕልል ዝበለ ኣዘራርባ፥ እቲ ኣብ ሕጊ ብዛዕባ "ኣድልዎ" ዘሎ ኣገላልጻ፥ ብኣርባዕተ ኵነት ዝቖመ እዩ። ሓደ ፍጻሜ፡ ከም "ኣድልዎ" ጌርካ ክውሰድ እንተደኣ ዀይኑ፥ እቶም ኣርባዕተ ኵነት'ቲኦም ድማ፥ ብሓደ ዝተማልኡ ክዀኑ ይግባእ።
- እቲ ጉዳይ፡ ንናይ ሓደ ሰብ "ኣድልዎ" ወይ "ግህስተ-ክብሪ" ዚምልከት ፍጻሜ ክኸውን ይግባእ።
- እቲ "ኣድልዎ" ወይ እቲ "ግህሰተ-ክብሪ"፥ ምስ ሓደ ወይ ምስ ብዙሓት ካብቶም ሸውዓተ መሰረታት ኣድልዎ (ንኣብነት ጾታ ወይ ዕድመ) ዝተተሓሓዘ ክኸውን ይግባእ።
- እቲ ፍጻሜ፡ ምስ ሓደ ካብቶም ኣብ ሕጊ እቱዋት ዘሎዉ ሽዱሽተ ኣገባብ ትግባረ-ኣድልዎታት (ንኣብነት ቀጥታዊ-ኣድልዎ ወይ ሰብ-ኣትካሪነት) ዚምልከት ክኸውን ይግባእ።
- እቲ ፍጻሜ፡ ኣብ ሓደ ካብቶም ሕጊ ዚምልከቶም ማሕበራዊ-ከባቢታት (ንኣብነት ኣብ ስራሕ-ዓለም ወይ ኣብ ዕዳጋ-ኣባይቲ) ዝተፈጸመ ክኸውን ይግባእ።
ዋላ'ኳ ኩሎም'ቶም ኵነት ዝተማልኡ እንተዀነ'ውን፥ እቲ ፍጻሜ ከም ኣድልዎነት ጌርካ ንኽውሰድ ርግጹ ኣይከውንን እዩ። ኣብ ገለ ኵነታት፡ ንዕኡ ዚጸልዉ ካልኦት ሕጊታትን ደንቢታትን ውን ኣሎዉ እዮም። ንኣብነት ሓደ ትሕቲ 18 ዝዕድሚኡ ቆልዓ፤ ኣብ ሓደ ሬስቶራንተ ኣልኮላዊ መስተ ንኽግልገል ምስ ዚኽላእ፤ ከም ናይ ዕድመ ኣድልዎ ጌርካ ኣይውሰድን እዩ። ምኽንያቱ ድማ፡ ንዕኡ ዚምልከት ካልእ ሕጊ፥ ማለት "ሕጊ-ኣልኮላዊ መስተ" ስለ ዘሎ እዩ። እዚ ሕጊ'ዚ፡ ሬስቶራንተታት ንትሕቲ 18 ዝዕድሚኦም መንእሰያት ኣልኮላዊ መስተ ንኸይቅርቡ ዚእግድ ሕጊ'ዩ። ካልኦት ንሓደ ፍጻሜ ከም ኣድልዎ ንኸይውሰድ ዚገብሩ ረቛሒታት ውን ኣሎዉ እዮም። ንነፍሲ-ወከፍ ጉዳይ እምበኣር፥ ኵሉ ጊዜ ነናቱ ፍሉይ ኣገማግማ ክግበረሉ ዚግባእ እዩ።
1. እቲ ጉዳይ፡ ንናይ ሓደ ሰብ "ኣድልዎ" ወይ "ግህሰተ-ክብሪ" ዚምልከት ፍጻሜ ክኸውን ይግባእ።
(Det ska handla om en händelse som missgynnar eller kränker en person)
ኣድልዎ ማለት፡ ሓደ ሰብ ኣብ ዝሓመቐ ደረጃ ምህላው ወይ ናይ ምምሕያሽ ለውጢ፡ ሓለፋ ወይ ኣገልግሎት ክንፈጎ ከሎ እዩ። ንኣብነት ሓደ ሰብ፡ ስራሕ ንምእታው ናይ ቃለ-ምልልስ ዕድል ክንፈጎ፤ ናብ ቤትትምህርቲ ምእታው ክንፈጎ፥ ኣብ ድኳን ኣትዩ ምግዛእ ክኽልከል፥ ኣብ ሬስቶራንተ ንምእታው ክኽልከል፥ ማኪና ወይ መንበሪ-ቤት ንምክራይ ክኽልከል ከሎ ክኸውን ይኽእል።
2. እቲ "ኣድልዎ" ወይ እቲ "ግህሰተ-ክብሪ"፥ ምስ ሓደ ወይ ምስ ብዙሓት ካብቶም ሸውዓተ "መሰረታት ኣድልዎ" (ንኣብነት ጾታ ወይ ዕድመ) ዝተተሓሓዘ ክኸውን ይግባእ።
(Missgynnandet eller kränkningen ska ha samband med en eller flera av de sju diskrimineringsgrunderna)
ሓደ ፍጻሜ ከም "ኣድልዎ" ኰይኑ ንኽውሰድ፥ ምስ ሓደ ወይ ምስ ብዙሓት ካብቶም "መሰረታት ኣድልዎ" ተባሂሎም ዝስመዩ ዝተተሓሓዘ ክኸውን ኣሎዎ። ብመሰረት ሕጊ፡ ንኣድልዎ መሰረት ዝዀኑ ሸውዓተት ኣርእስትታት ኣሎዉ። ኣብዚ፡ ብዛዕብኦምን ብዛዕባ ትርጕሞምን ብዝበለጸ ክተንብብን ኢኻ።
ጾታ
(Kön)
እዚ "ጾታ" ዚብል ኣምር፥ ሓደ ሰብ ተባዕታይ ወይ ኣንስታይ እዩ ዚብል ትርጕም'ዩ ዘሎዎ። እቲ ጾታዊ-ኣድልዎ እግዳ፥ ነቶም ኣብ መደብ ናይ ምቕያር ጾታ ወይ ድሮ ጾታዊ መንነቶም ዝቐየሩ ሰባት ውን ዘካትት እዩ።
ጾታዊ መንነት ወይ ጾታዊ-ወስታ
(Könsidentitet eller könsuttryck)
ስግረ-ጾታዊ መንነት ወይ ጾታዊ-ወስታታት ማለት፥ ሓደ ሰብ ንነፍሱ ከም ተባዕታይ ወይ ኣንስታይ ዘይገልጽ ወይ ሓደ ሰብ ብኣከዳድንኡ (ወይ ብኻልእ ኣገባብ) ናይ ካልእ ጾታ እንታውነት ወስታታት/ገላጽነታት ከርኢ ከሎ እዩ።
ዓሌታዊ-እንታውነት
(Etnisk tillhörighet)
ዓሌታዊ-እንታውነት ማለት፥ ናይ ሓደ ሰብ ብሄራዊን ዓሌታዊን ምንጪ ወይ ሕብሪ-ቆርበት ወይ ንዕኡ ዝመስል ማለት'ዩ።
ሃይማኖት ወይ ካልእ ርድኢት-እምነት
(Religion eller annan trosuppfattning)
ሂንዱ፡ ኣይሁድነት፡ ክርስትና ከምኡ'ውን ምስልምና፡ ገለ ኣብነታት ናይ ሃይማኖታት እዮም። ካልእ ርድኢት-እምነት ማለት ድማ፥ ሓደ መሰረቱ ካብ ወይ ምስ ሃይማኖታዊ ርእዮተ-ዓለም ዝተኣሳሰረ እምነት፥ ንኣብነት ከም ቡዲዝም፡ ኣቴኢዝም ከምኡ'ውን ኣግኖቲዝም እዩ። ይኹንእምበር፡ ፖሎቲካዊ ወይ ፍልስፍናዊ ርድኢታት ኣብዚ እቱዋት ኣይኰኑን።
ዓቕማዊ-ስንክልና
(Funktionsnedsättning)
ዓቕማዊ-ስንክልና ማለት፥ ሓደ ሰብ ኣካላዊ፡ ስነ-ኣምሮኣዊ ወይ ጥልቀተ-ሓሳባዊ ሕጽረታት ምስ ዝህልዎ ማለት እዩ።
ጾታዊ-ዝምባሌ
(Sexuell läggning)
እቲ ሕጊ፡ ነዚ ጾታዊ-ዝምባሌ ዚብል ኣምር፥ ከም "ሆሞ-ጾታዊ"፡ "ሄትሮ-ጾታዊ"፡ "ቢ-ጾታዊ" ክብል ገሊጽዎ ኣሎ።
ዕድመ
(Ålder)
ዕድመ ማለት፡ እቲ ዝበጻሕካዮ ናይ ህይወት ጕዕዞ ማለት'ዩ። ኵሎም ደቂ-ሰባት፡ ዕድሚኦም ብዘየገድስ ኣድልዎ ንኸይፍጸሞም ብሕጊ ሕሉዋት እዮም።
3. እቲ ፍጻሜ፡ ምስ ሓደ ካብቶም ኣብ ሕጊ እቱዋት ዘሎዉ ሽዱሽተ ኣገባብ ትግባረ-ኣድልዎታት ዚምልከት ክኸውን ይግባእ
(Händelsen ska handla om någon av de sex formerna av diskriminering som finns i lagen)
ብመሰረት'ቲ ሕጊ፡ እዞም ሹዱሽተ ኣገባብ ትግባረ-ኣድልዎታት ተገሊጾም ኣሎዉ።
- ቀጥታዊ ኣድልዎ
- ኢድ-ኣዙራዊ ኣድልዎ
- ሕጽረታት ተረካብነት
- ሰብ-ኣትካሪነት
- ጾታዊ-ኣትካሪነት
- መምርሒታት ንትግባረ-ኣድልዎን እዮም።
ቀጥታዊ ኣድልዎ
(Direkt diskriminering)
ቀጥታዊ ኣድልዎ ማለት፥ ኣብ ሓደ ከተወዳድሮ ትኽእል ኩነታት፥ ንሓደ ሰብ ካብ ካልእ ሰብ ዝሓመቐ ኣተሓሕዛ ክግበረሉ ከሎን፤ ከምኡ'ውን ምስ ገለ ካብቶም መሰረታት ኣድልዎ ዝተተሓሓዘ ምስ ዚኸውንን እዩ። ንኣብነት፡-
- ሓደ ወሃብ-ስራሕ፡ ንናይ ሓደ ሓታቲ-ስራሕ ስም፡ ከም ናይ ወጻእተኛ ምዃኑ ተረዲኡ፥ ናብ ቃለ-ምልልስ ንኸይመጽእ ኢሉ፥ ፈልዩ ከም ዝተርፍ ምስ ዝገብሮ።
- ሓደ ሰብ፡ ናይ ምዝራብን ናይ ምንቅሳቓስን ዓቕማዊ-ስንክልና ዘሎዎ ብምዃኑ፥ ናብ ሓደ ሬስቶራንተ ንምእታው ምስ ዚኽላእ።
- ሓደ ባንክ፡ ንሓደ ዝሸምገለ ሰብ፡ ዕድመ ዝደፍአ ሰብ'ዩ ብምባል፥ ልቓሕ ንኸይረክብ ምስ ዚኽልክሎ።
ኢድ-ኣዙራዊ ኣድልዎ
(Indirekt diskriminering)
ኢድ-ኣዙራዊ ኣድልዎ ዚበሃል፥ ሓደ ሕጋጋት ማዕርነታዊ ትሕዝቶ ዘሎዎ ዝመስል፥ እንተዀነ ግን፡ ምስቶም መሰረታት ናይ ኣድልዎ ብዝተኣሳሰር መገዲ፥ ኣብ ልዕሊ ደቂ-ሰባት ኣድልዎ ንኽፍጸም ዝገብር እዩ። ንኣብነት፡-
- ሓደ ኣካራዪ-ኣባይቲ ኩባንያ፥ ቀዋሚ መቐመጢ-ፍቓድ ንኽህልወካ ምስ ዝጠልብ፤ ኣብ ልዕሊ'ቶም ሽወደናውያን ዘይኰኑ ደቂ ካልእ ዓሌታት ኣድልዎ ምግባር ማለት እዩ።
- ሓደ ወሃብ-ስራሕ፡ ነቲ ስራሕ ዘየድሊ ክነሱ፡ ናይ መዘወሪ-ማኪና ፍቓድ ንኽህልወካ ምስ ዝጠልብ፥ ብኡ ድማ ኣብ ልዕሊ'ቶም ዓቕማዊ-ስንክልና ዘሎዎ ሰባት ኣድልዎ ክፍጽም ከሎ እዩ።
- ሓደ ወሃብ-ስራሕ፡ ናይ ቁመትካ ደረት ብምግባር፥ ኣብ ልዕሊ ደቂ-ኣንስትዮ ኣድልዎ ምፍጻም ክኸውን ይኽእል።
ሕጽረታት ተረካብነት
(Bristande tillgänglighet)
ሕጽረታት ተረካብነት ዝበሃል፡ ሓደ ቤት-ስራሕ፡ ሓደ ዓቕማዊ-ስንክልና ዘሎዎ ሰብ፥ ኣብቲ ቦታ-ስራሕ'ቲ ንዘሎ ንጥፈት ክሳተፍ ንክኽእል፥ ነቲ ምኽኑይ ዝዀነ ስጕምቲ ካብ ምውሳድ ምስ ዚቝጠብ እዩ።
እቲ ቤት-ስራሕ ነቲ ስጕምቲ'ቲ ንምውሳድ ምኽኑይ'ድዩ ወይ ኣይኰነን፥ ምስቲ እቲ ቤት-ስራሕ'ቲ ዘሎዎ ግብራዊን ቁጠባዊን ተኽእሎታት ዝተሓሓዝ ነገር'ዩ። እቲ ሕጊ ኣብ ግምት ዘእትዎ ከም ናይ ሓጺር ጊዜ ርክብ ወይ ናይ ንዊሕ ጊዜ ዝምድና ውን ኣሎ'ዩ። ንኣብነት፡ እቲ ርክብ ኣብ ሓደ ዱኳን ንዝግበር ናይ ሓደ ጊዜ ምብጻሕ ወይ ናይ ስራሕ መቝጸርቲ ወይ ናይ ነዊሕ ጊዜ ናይ ትምህርቲ ዝምድና ምስ ዝኸውን እዩ።
ምኽኑይነት ናይ ስጕምቲ ምውሳድ ክበሃል ከሎ ንኣብነት፡-
- ሓደ ሬስቶራንተ፡ ነቲ ኪቕርብዎ ዚኽእሉ ዝርዝር መግቢታት፥ ንሓደ ዓይነ-ስዉር ሰብ ከንብበሉ ምኽኣል።
- ሓደ ባንክ፡ ናይ ባንክ-ኣገልግሎት ንኣብነት ብኣካል መጺእካ፡ ብኤ-ፖስት ወይ ብቴሌፎን ኣገልግሎት ናይ ምርካብ ዕድል ምሃብ።
- ሓደ ሆስፒታል፡ ብናይ ቃልን ብናይ ጽሑፍን ኣገባብ ሓበሬታ ናይ ምርካብ ኣገልግሎት ምሃብ፥ ክኸውን ይኽእል።
ብዛዕባ ተረካብነታት፡ ነቶም ዓቕማዊ-ስንክልና ዘሎዎም ሰባት ብዚምልከት፤ ብርክት ዝበሉ ካልኦት ጸለውቲ ሕጊታት (ንኣብነት ሕጊ ከባቢ-ስራሕ ዝኣመሰሉ) ውን ኣሎዉ እዮም። ንኣብነት ሓደ ውድብ፥ ብመሰረት ገለ ካብዞም ሕጊታት እዚኣቶም፥ ናይ ተረካብነት ሕጽረታት ምስ ዚህልዎ፥ ከም ኣድልዎ ክሕሰብ ስለ ዚኽእል፥ "ናብ ቤትስልጣን ኣቤቱታ ኣድልዎ" DO ናይ ጥርዓን ምልክታ ክተቕርበሉ ይክኣል እዩ።
ኣየኖት ስጕምቲታት ከም ምኽኑያት ኰይኖም ከም ዚሕሰቡ ዚገብር፥ ነቲ ኵነታት በብውልቁ ብምግምጋም እዩ።
ብዛዕባ ሕጽረታት ተረካብነት፥ ኣብቲ መግለጺ ጽሑፍና ብዝበለጸ ኣንብብ Pdf, 375.7 kB. (Läs mer om bristande tillgänglighet i vårt faktablad)
ሰብ-ኣትካሪነትን ጾታዊ-ኣትካሪነትን
(Trakasserier och sexuella trakasserier)
ሰብ-ኣትካሪነት ዝበሃል፥ ሓደ ክብሪ ናይ ወዲ-ሰብ ዚግህስ ተግባር፥ ምስ ሓደ ወይ ብዙሓት ካብቶም ሸውዓተ "መሰረታት ኣድልዎ" ምትሕሓዝ ዘሎዎ ተግባር ምስ ዚኸውን እዩ። እቲ ተግባራት ድማ፡ ዘረባ ብምድርባይ፡ ምልክት ብምርኣይ ወይ ሰብ ብምንጻል ዝትግበር ክኸውን ይኽእል'ዩ። ሓደ ኣብነት ናይ ኣትካሪነት፥ ሓደ መምህር ንሓንቲ ተመሃሪት፥ ናይ ርእሲ መንዲል ስለ ዝገበረት ከባጭወላ ከሎ፥ ወይ ሓደ ፈጻሚ ጉዳይ ኣብ "ቤትስልጣን መራኸብቲ ስራሕ" (arbetsförmedlingen) ንሓደ ሰብ "ሆሞ-ጾታዊ" ስለ ዝዀነ ጥራይ ከናሽዎ ከሎ እዩ።
ጾታዊ-ኣትካሪነት ማለት ድማ፥ ነቲ ዚጥቃዕ ዘሎ ሰብ ዘይድዮ ጾታዊ ባህሪ ዘሎዎ ተግባር ክተርእዮ ከሎኻ እዩ። እዚ ማለት ድማ ንኣብነት፥ ሓደ ሰብ መጺኡ ምስ ዝተናኽፈካ፥ ዘይቅቡል ጾታዊ-ኣሽሙር ምስ ዝድርብየልካ፥ ጾታዊ-ዕድመ ምስ ዘቕርበልካ ወይ ምስ ዘኳሽመካ እዩ። እቶም ኣብ ልዕሊኦም "ኣትካሪነት" ዝተፈጸሞም ሰባት፥ ንሳቶም'ዮም ብናቶም ርድኢት "ግህሰተ-ክብሪ" ኣጋጢሙኒ ኢሎም ኪውስኑ ዚኽእሉ። ገለ እዋናት፡ እቲ ኣብ ኣትካሪነት ዝተዋፈረ ሰብ፥ ንሱ'ዩ ብንጹር "ግህሰተ-ክብሪ" ይገብር ከም ዘሎ ክርድኦ ዚግባእ። ይኹንእምበር እቲ ኣገዳሲ ነገር፥ ንስኻትኩም ነቲ (ነታ) ኣትካሪኹም ሰብ፥ ኣደቡ ቅቡል ስለ ዘይኰነ፥ ተግባራቱ ጠጠው ከብል ከም ዝግብኦ ምንጋሩ ዘድልየኩም።
ኣድልዎ ንኽፍጸም መምርሒ ምሃብ
(Instruktioner att diskriminera)
ኣድልዎ ንኽፍጸም መምርሒ ምሃብ ማለት፥ ሓደ ሰብ ትእዛዝ ምስ ዘሕልፍ ወይ ንኣብነት ንሓደ ኣብ ትሕቴኻ ዘሎ ሰራሕተኛኻ፥ ኣብ ልዕሊ ካልእ ሰብ ኣድልዎ ንኽፍጽም መምርሒ ምሃብ ማለት'ዩ። እዚ ድማ ንኣብነት፡ ሓደ ወናኒ ቤት-መግቢ፡ ሰራሕተኛታቱ ጀለቢያ ንዝተኸድና ኣገልግሎት ከይወሃበን ወይ ውን ሓደ ሓለቓ-ስራሕ፥ ኣብ ሓደ ውሱን ዕድመ ንዘሎዉ ሰባት ንኸይቝጸሩ፤ ንኽፍሊ ምምሕዳር-ሰራሕተኛታት መምርሒ ምስ ዚህብ እዩ።
እገዳ ኣንጻር ሕነ-ምፍዳይ
(Förbud mot repressalier)
እቲ ናይ ኣድልዎ ምልክታ ዘቕረበ ሰብ፥ ኣብ ልዕሊኡ ናይ ሕነ-ምፍዳይ ሳዕቤን ንኸየጋጥሞ ዚእግድ ሕጊ ኣሎ። እዚ ድማ ብሕነ-ምፍዳይ መታን ከይጥቃዕ ብማለት'ዩ። እዚ ማለት ድማ፥ ንኣብነት ሓደ ወሃብ-ስራሕ፡ ነቲ ምልክታ ዘቕረበ ሰብ፥ ብናይ ብዝሒ-ስራሕ ከም ዝጸዓን ምግባር ክኸውን ይኽእል'ዩ። እዚ እገዳ ናይ ሕነ-ምፍዳይ፥ ንሓደ ብመሰረት ሕጊ ኣድልዎ ኣብ መጽናዕቲ ናይ ኣድልዎ ኢዱ ዝተሳተፈ ሰብ ዚምልከት ውን እዩ። እዚ ሕጊ ሓለዋ ሕነ-ምድፍዳይ'ዚ፥ ነታ እምቢ-ዝበለት ወይ ነቲ ኣትካሪነት ወይ ነቲ ጾታዊ ኣትካሪነት ዝረዓመቶ ውን ዚምልከት እዩ።
4. እቲ ፍጻሜ'ቲ፡ ኣብ ሓደ ካብቶም ሕጊ ዚምልከቶም ማሕበራዊ-ከባቢታት ዝተፈጸመ ክኸውን ይግባእ
(Händelsen ska ha ägt rum inom något av de samhällsområden där lagen gäller)
እቲ ኣንጻር ኣድልዎ ዘሎ እገዳ፥ ኣብዞም ዚስዕቡ ማሕበራዊ መዳያት ዘገልግል እዩ፡-
ኣብ ናይ ስራሕ-ዓለም
(Arbetsliv)
ንሓደ ስራሕ ዝተቘጽረ ሰብ፡ ኣብ ምድላይ-ስራሕ ዘሎ ሰብ፡ ድሮ ኣብ ምልምማድ-ስራሕ ዘሎ ወይ ኣብ ምድላይ ልምምድ-ስራሕ ዘሎ ሰብ ወይ ውን ኣብ ሓደ ቦታ ስራሕ፡ ከም ክሩይ-ሰራሕተኛ ኰይኑ ዝሰርሕ ሰብ።
ኣብ ትምህርቲ
(Utbildning)
ንቖልዑ፡ ተመሃሮ፡ ኣብ ትምህርቲ ዚርከቡ ወይ ኣብ ምድላይ ሓደ ዓይነት ትምህርቲ ዘሎዉ።
ኣብ ዕዳጋ-ስራሕ ፖለቲካዊ ንጥፈታት ከምኡ'ውን ኣብ ዘይ መንግስታውያን መራኸብቲ ስራሕ
(Arbetsmarknadspolitisk verksamhet och arbetsförmedling utan offentligt uppdrag)
ነቲ ኣብ ምድላይ ስራሕ ዘሎ ወይ ኣብቲ ቤትስልጣን መራኸብቲ ስራሕ ተቘጺሩ ዝሰርሕ ዘሎ ሰብ።
ኣብ ምጅማር ወይ'ውን ኣብ ምክያድ ንግዳዊ ንጥፈት
(Start eller bedrivande av näringsverksamhet)
ንሓደ ቤት ዕዮ ክኸፍት ዝደሊ ወይ ኩባንያ ከፊቱ ኣብ ምክያድ ዘሎ፥ ቁጠባዊ ደገፍ ኣብ ምሕታት ብዚምልከት ጉዳያት።
ሞያዊ ምስክረ-ብቕዓት
(Yrkesbehörighet)
ንሓደ ብዛዕባ ሞያዊ ምስክረ-ብቕዓት፥ ፍቓድ-ሞያዊነት ወይ ብሞይኡ ምስራሕ ንክኽእል ተመሳሳሊ ቅብሉነት ንኽረክብ ዝሓትት ሰብ (ንኣብነት ሓኪም ወይ ሞያዊ-ተርጓማይ)
ኣብ ገለ ማሕበራት ኣባልነት ንምርካብ
(Medlemskap i vissa organisationer)
ንሓደ ኣባል ንምዃን ዘመልክት ሰብ ወይ ከም ሰራሕተኛ ወይ ወሃብ-ስራሕ ከምኡ ውን ኣብ ሓደ ውድብ ክዋሳእ ንዝደሊ ወይ ካብ ከምኣቶም ዓይነት ውድባት፥ ተኻፋሊ ረብሓ ክኸውን ንዝደሊ እዩ።
ኣቝሑት፡ ኣገልግሎታት ከምኡውን መንበሪ ገዛውቲ
(Varor, tjänster och bostäder)
ንሓደ ክሽምት ዝደሊ፥ ኣብ ሬስቶራንተ ክኸይድ ወይ መንበሪ-ገዛ ንምርካብ ዘመልክት ሰብ
ሓፈሻዊ ምትእኽኻብ ወይ ህዝባዊ ንጥፈት
(Allmän sammankomst eller offentlig tillställning)
ንሓደ ሰብ ንኣብነት ናብ "ኮንሰርት" (ፌቲቫል)፡ ናብ ዕዳጋ ወይ ናብ ኤክስፖ ክበጽሕ ንዝደሊ ሰብ
ክንክን-ሕማምን ሓለዋ-ጥዕናን
(Hälso- och sjukvården)
ንሓደ ኣብ ሆስፒታል ወይ ሓኪም-ስኒ፥ ክንክን-ሕማም ክግበረሉ ዝሓትት ሰብ
ቤትስልጣን ማሕበራዊ-ጉዳያት፡ መጐዓዚ-ኣገልግሎት ከምኡውን ቤትካ ኣብ ናይ ምውህሃዳ ሓገዝ ገንዘብ
(Socialtjänsten, färdtjänst och bostadsanpassningsbidrag)
ንኣብነት ንሓደ ምስ ቤትስልጣን ማሕበራዊ ጉዳያት ርክብ ዘሎዎ ሰብ
ስርዓት ማሕበራዊ-ውሕስነት፡ ውሕስነት ስራሕ-ኣልቦነት፡ ናይ ትምህርቲ ሓገዝ-ገንዘብ
(Socialförsäkringssystemet, arbetslöshetsförsäkring och studiestöd)
ንኣብነት ንሓንቲ ካብ ቤትስልጣን ውሕስነት-ካሳ፥ ገንዘብ ዕረፍቲ-ወላድነት ክወሃባ ትሓትት፥ ወይ ንሓደ ካብ "ሲ.ኤስ.ኤን" (CSN) ናይ ትምህርቲ ሓገዝ-ገንዘብ ንኽረክብ ዝሓትት
ግዴታ ሃገራዊ-ኣገልግሎት ከምኡውን ሲቪላዊ-ግዴታ
(Värn- och civilplikt)
ንኣብነት ንሓደ ትዓሊም ዚህብ፥ ወተሃደራዊ-ትምህርቲ ዝሓትት ወይ ዘተግብር
ኣቀባብላ ኣብ ርክብ ምስ መንግስታዊ ኣብያተስርሓት
(Bemötande i kontakt med offentlig verksamhet)
ንኣብነት ሓደ ሰብ መብርሂ፡ መምርሒ፡ ምኽሪ ወይ ካልእ ዓይነት ሓገዛት ክወሃቦ ደልዩ ምስ ሓደ ቤትስልጣን ርክብ ዝገብር
እቲ ሕጊ ኣድልዎ ኣብ ኵሉ ቦታታት ኣይሰርሕን እዩ
(Diskrimineringslagen gäller inte överallt)
እቲ ሕጊ ኣድልዎ፡ ነቲ ኣብ መንጎ ግለ ሰባት ንዘጋጥሙ ክስተታት፥ ትግባረ የብሉን እዩ። ንኣብነት ጐረባብቲ ወይ ኣዝማድ፡ ኣብ ሕድሕዶም ብኸመይ ከም ዝተኣላለዩ እዩ። ኣብ "ሬክላም"፡ "ቲቪ"፡ "ራድዮ"፡ "ማሕበራዊ-መራኸቢታት" ከምኡውን ጋዜጣታት ንዘጋጥሙ ክስተታት ውን፥ ኣብዚ እገዳ ናይ ኣድልዎ ሕጊ'ዚ፥ እቱዋት ኣይኰኑን። ነዞም መዳያት'ዚኦም ዚምልከቱ ግን፥ እንታይ ከም ዚፍቀድ፡ እንታይ ድማ ከም ዘይፍቀድ፡ ደረታት ዚገብሩ ካልኦት ሕጊን ሕጋጋትን ኣሎዉ እዮም።
ኣብ'ቶም ኣብ ዕረፍቲ-ወላድነት ዘሎዉ ኣድልዎ ክትፍጽም ክልኩል'ዩ
(Missgynnande av föräldralediga är förbjudet)
ሓንቲ ኣብ ዕረፍቲ-ወላድነት ዘላ ወይ ንኽትከውን ኣብ መገዲ ዘላ ወይ ኰይና ንዝጸንሐት ሰራሕተኛ ወይ ኣመልካቲት-ስራሕ፥ ካብ ወሃብ-ስራሕ ኣብ ልዕሊኣ ኣድልዎ ንኸይፍጸም፥ ሕጋዊ ሓለዋ ኣሎዋ። እቲ እዚ ጸረ-ኣድልዎ ዝዀነ ሕጋዊ-ሓለዋ'ዚ ዘገልግለሉ ኩነታት፤ ኣብ ጊዜ ዕረፍቲ-ወላድነት ወይ ዝሓመመ ቆልዓ ንምእላይ፡ ኣብ ገዛ ኣብ ትጸንሓሉ ጊዜ እዩ። ገለ ካብቶም ኣብነታት ናይ ኣድልዎ ድማ፥ ናይ ስራሕ መቝጸርቲ ምኽሳር፥ ናብ ዝሓመቐ ስራሕ ናብ ዘሎዎ ቦታ ከም ተግልስ ምግባር ወይ ዝተሓተ ናይ ደሞዝ ምዕባለ ከም ትረክብ ምግባር፥ ክኸውን ይኽእል እዩ።